Italiaanse muziektermen - OpusKlassiek (2024)

Abbandono overgave

a capella als in een kapel gezongen zonder instrumentale begeleiding

Accarezzevole liefkozend
Accelerando versnellen, verhaasten (van het tempo)
Acciaccatura voorslag korte voorslag
Accompagnato begeleiding

Acuto scherp
Adagietto iets sneller dan Adagio
Adagio rustig langzaam, maar iets sneller dan Largo
Ad libitum naar willekeur (naar eigen inzicht)

Affabile lieflijk, vriendelijk

Affettuoso gevoelig, voordracht met gevoel

Afflizione neerslachtig
Affretta verhaasten

Agitato geagiteerd, opgewonden, onrustig
Allargando verbredend

Allegramente uitbundig, vrolijk

Allegretto tamelijk opgewekt, levendig, vrolijk, maar minder snel dan Allegro

Allegrezza opgewekt
Allegro opgewekt, levendig, snel, vrolijk

Amabile lieflijk

Amarevole bitter, smartelijk

Amarezza droef

Amoroso liefdevol
Andante rustig 'wandel'tempo, gaande beweging
Andantino iets sneller dan andante

Angosciamente angstig

Animando levendiger wordend

Animato geanimeerd, levendig

Appassionato hartstochtelijk

A piacere naar willekeuren (naar eigen inzicht)
A prima vista op het eerste gezicht spelen van het notenschrift

Ardito fors
Assai zeer, bijv. Allegro assai = zeer snel

A tempo in de maat

Attacca letterlijk: aanval, meteen beginnen, direct doorspelen (géén onderbreking)
Bravuro glansrijk, krachtig, heldhaftig

Brillante schitterend, glanzend

Bruscamente onstuimig

Burlesco dwaas

Calando afnemend in snelheid en sterkte

Caldo warm

Calmo rustig

Cantabile zangerig

Capriccio(so) capricieus, grillig

Carezzando liefkozend

Carezzevole liefkozend

Chiaramente doorzichtig, helder
Chiuso gelsloten, bij hoorns afgestopt met de hand
Coda staart, aan het slot van een muziekstuk
Col arco met de strijkstok (gestreken toon)
Col legno met de (houten) achterkant van de strijkstok
Comodo rustig, gemakkelijk (tempo)
Con amore met liefde

Con anima met bezieling, met elan
Con brio met vuur

Con fuoco met vuur

Con moto met beweging, met (enige) vaart
Con sordino met demper (afgedempte klank van bijv. viool, cello of trompet)
Con spirito met geestdrift

Con tenerezza met tederheid

Concertino concertje of solistengroep in het concerto grosso
Concerto grosso concert in de barokke vorm van een concerto
Concerto concert, ook werk voor solo instrument met een orkest
Coperti omfloerst, met doek afgedempte trom of pauk
Crescendo aanzwellend, luider wordend, toenemende toonsterkte
Da capo vanaf begin herhalen
Dal segno vanaf het aangegeven teken herhalen

Deciso beslist

Delicatezza zachtheid
Decrescendo zachter wordend, afnemende toonsterkte

Delicato smaakvol, fijnzinnig
Diminuendo geleidelijk afnemende toonsterkte

Discreto bescheiden

Distinto duidelijk, helder

Divoto vroom, aandachtig

Dolce zacht, vriendelijk, lief

Dolente smartelijk, wenend

Dolore smart

Dolorosa klagend, wenend
Doppio movimento met dubbele snelheid

Elegante sierlijk

Elevato verheven

Energico vastberaden

Eroica heldhaftig

Espirando wegstervend

Espressione gevoelsrijk

Espressivo

Estinto uitgedoofd

Facilmente gemakkelijk, eenvoudig

Festivo feestelijk

Fiero trots

Fierezza trotsheid

Flebile wenend, klagend

Forte sterk, luid
Fortissimo zeer sterk, zeer luid

Forza kracht

Forzando versterkt

Forzato versterkt
Freddo koud, koel, afstandelijk

Fresco fris, helder

Funebre treurig, somber

Furioso woedend, razend, furieus

Furore woede, drift, bezetenheid

Generoso edelmoedig

Gentile vriendelijk, zachtmoedig

Giocoso vrolijk, blij, uitgelaten

Glissando vloeiend glijden van de ene naar de volgende toon, in snel tempo

Grandezza grootheid, verhevenheid

Grandioso groots

Grazioso bevallig
Grave ernstig, zwaar

Impetuoso onstuimig

Innocente onschuldig

Intermezzo tussenspel, kort verbindende passage

Intimo innig

Lacrimoso wenend

Lamentoso klagend

Languido smachtend
Larghetto tamelijk breed tempo, maar iets sneller dan largo
Largo breed, langzaam, statig
Legato gebonden spel (in tegenstelling tot staccato)

Leggieramente licht

Leggiero licht
Lento langzaam

L'istesso tempo hetzelfde tempo

Longa lang

Lugubre akelig, somber, naargeestig

Lusingando vleiend

Maestoso verheven, groots

Malincona zwaarmoedig
Ma non troppo maar niet te veel, als in Allegro ma non troppo

Mancando afnemend in snelheid en luidsterkte

Marcato gemarkeerd
Martellato hamerend

Marziale krijgshaftig
Meno mosso minder beweeglijk, langzamer

Mesto somber

Mezza (di) voce letterlijk: halve stem, dus gedempt
Mezzo forte tamelijk luid (iets minder dan forte)
Mezzo piano tamelijk zacht, iets minder dan piano

Misterioso geheimzinnig

Moderato matig
Molto veel, zeer

Morendo wegstervend

Mormorando murmelend

Mosso beweeglijk

Niente niets

Nobile edel

Ostinato hardnekkig, vasthoudend

Passionata hartstochtelijk

Patetico grootsheid

Pesante zwaar

Piacevole behaaglijk

Piagendo droevig, klagend, wenend
Pianissimo zeer zacht
Piano zacht
Pizzicato getokkeld snaar met de vinger getokkeld

Placido rustig, kalm
Poco een beetje (bijv. poco Adagio)

Pomposo prachtig, pralerig

Portato gedragen

Precisione nauwkeurig

Precipitando jachtig, verhaasten, versnellen
Prestissimo zo snel mogelijk
Presto zeer snel

Prestissimo zo snel mogelijk
Più Mosso beweeglijker, sneller (più = meer)

Quieto rustig, kalm
Rallentando geleidelijk vertragend

Rapido snel

Religioso plechtig, religieus

Resoluto vastberaden, beslist

Rigoroso strak in de maat

Rinforzando versterkt
Ripieno begleidingsgroep (o.a. in het concerto grosso)

Risoluto vastberaden, beslist
Ritardando vertragend
Ritenuto plotseling vertragend, ingehouden, langzamer wordend
Rubato letterlijk: 'geroofd', vrij in de maat, naar eigen inzicht
Scordatura het afwijkend stemmen van de snaren van een viool- of gitaarachtig muziekinstrument

Scherzando schertsend(erwijs)

Scherzoso schertsend(erwijs)

Sciolto vlot, vrij
Scorrevole vloeiend

Secco kort, droog

Semplice eenvoudig

Sentito gevoelig

Senza tempo zonder tempo, vrij in de maat

Sforzando versterkt

Sforzato versterkt

Slentando langzamer wordend

Smorzando wegstervend, uitdovend, afdempend

Soave zoet

Sonata compositie in sonatevorm

Sonore helder

Sordino demper

Sospirando zuchtend

Sostenuto gedragen, volgehouden

Spianato eenvoudig, zonder hartstocht

Staccato stotend spel, noot wordt kort en afgezet gespeeld
Staccatissimo zo stotend mogelijk, noot wordt zo kort en afgezet mogelijk gespeeld

Strascinando talmend, dralend

Strepitoso lawaaierig, luidruchtig

Stretto versnellen

Stringendo sneller en luider
Subito onmiddellijk

Svelto vlug, behendig, monter

Tempestoso stormachtig

Tempo tijdmaat waarin het stuk wordt gespeeld

Tempo di menuetto tempo van het menuet

Tempo di valse walstempo
Tempo giusto strikt in het aangegeven (juiste) tempo
Tempo primo (terug naar) het eerste of begintempo

Teneramente teder

Tenerezza tederheid

Tenuto volgehouden, dus zonder enige versnelling

Tosto plotseling (snel)

Tratto getrokken, vertraagd

Tranquille rustig

Tumultuoso rumoerig
Tutte le corde alle snaren
Tutti allen
Una corda 1 snaar (het linkerpedaal van de piano)

Veloce snel, behendig

Vigoroso krachtig, sterk

Violente heftig
Vivace levendig, energiek

Vivo levendig

Volante in vliegende vaart, razendsnel

Toevoegingen en uitbreidingen

al, alla, all' zoals bij alla marcia, op de wijze van een mars

assai zeer, zoals bij allegro assai = zeer snel

con met, zoals bij con amore = met liefde

ma maar, zoals bij allegro ma non troppo = snel, maar niet te snel

meno minder, zoals bij meno mosso = minder beweeglijk

molto zeer, zoals bij molto adagio = zeer langzaam

non geen, niet, zoals bij non vibrato = geen vibrato

non troppo niet te veel, zoals bij allegro ma non troppo = levendig, maar niet te veel

ossia of

più meer, zoals bij più forte = meer forte

poco weinig, een beetje, zoals bij poco adagio

poco a poco, geleidelijk een beetje, weinig, zoals bij un poco crescendo = een beetje crescendo

sempre steeds, zoals bij sempre forte

senza zonder, zoals bij senza sordino, zonder demper.

simile hetzelfde, op dezelfde manier

sin'al fine tot aan het einde

tanto zeer, zoals bij allegro ma non tanto (zelfde betekenis als 'troppo')

un een

Aanwijzingen in partituren

Applicatura vingerzetting

Appoggiatura voorslag

Arco strijkstok; coll'arco = met de strijkstok (te spelen)

Cantus firmus de hoofdmelodie

Cogli altri met de anderen (samen)spelen

Col basso met de bas meespelen

Colla parte de hoofd- of solopartij volgen

Col legno met het hout (van de strijkstok)

Come sopra zoals eerder in de muziek

Come prima zoals de eerste keer

Coperte bedekt (zoals met een doek bij pauken)

Corde snaren; una corda = met een snaar (ofwel het linkerpedaal van de piano)

Destra rechts; mano destra = met de rechterhand te spelen

Divisi verdeeld; bijv. de eerste violen in verschillende partijen verdeeld

Gettato aparte streektechniek

Imitando nabootsend

Martellato gehamerd

Opus werk

Pizzicato getokkeld

Ponticello kam van strijkinstrument; sul ponticello = op de kam te strijken

Repetizione herhaling

Saltato aparte streektechniek (met 'springende' strijkstok)

Sinistra links; mano sinistra = met de linkerhand te spelen

Solo alleen, wel of niet begeleid, in ieder geval zonder gelijkwaardige tegenstem(men)

Sopra boven (bij de piano: de ene hand boven de andere)

Sordino demper

Sotto onder (bij de piano: de ene hand onder de andere)

Spiccato aparte streektechniek (met 'springende' strijkstok)

Sul tasto strijken op de toets

Tacet rust, de aangegeven stem zwijgt, heeft rust in dit deel

Tasto solo spelen met enkele toets (zonder akkoorden, in basso continuo-partijen)

Unisono met zijn allen, eenstemmig

Vibrato bevend, specifieke toonvorming bij strijkers en blazers

index

Italiaanse muziektermen - OpusKlassiek (2024)

References

Top Articles
Latest Posts
Recommended Articles
Article information

Author: Stevie Stamm

Last Updated:

Views: 6342

Rating: 5 / 5 (60 voted)

Reviews: 83% of readers found this page helpful

Author information

Name: Stevie Stamm

Birthday: 1996-06-22

Address: Apt. 419 4200 Sipes Estate, East Delmerview, WY 05617

Phone: +342332224300

Job: Future Advertising Analyst

Hobby: Leather crafting, Puzzles, Leather crafting, scrapbook, Urban exploration, Cabaret, Skateboarding

Introduction: My name is Stevie Stamm, I am a colorful, sparkling, splendid, vast, open, hilarious, tender person who loves writing and wants to share my knowledge and understanding with you.